16 فوریه 2023- در مطالعه ی اخیراً منتشر شده در مجله پزشکی بریتانیا، محققان ارتباط بین بیماری کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 (T2DM) و مرگ و میر ناشی از همه علل و بیماری های قلبی عروقی را بررسی کردند. آنها دریافتند که در افراد مبتلا به NAFLD وT2DM ، خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی (CVD) و مرگ به هر علت، افزایش می یابد.

پیش زمینه

شیوع NAFLD در سطح جهانی در حال افزایش است و اغلب با اختلالات متابولیک شامل مقاومت به انسولین همراه است. به دلیل پتانسیل آن برای ایجاد عوارض کبدی و بیماری های قلبی عروقی، که یکی از علل اصلی مرگ و میر به ویژه در میان بیماران NAFLD است، این بیماری یک نگرانی قابل توجه برای سلامتی جامعه محسوب می شود.

دیابت نوع 2، یک عامل خطر اصلی برای CVD است و ارتباط نزدیکی با شیوع و شدت NAFLD بالاتر دارد. رابطه ی پیچیده بین NAFLD وT2DM نشان دهنده یک اثر هم افزا برای خطر بیماری های قلبی عروقی است، از سوی دیگر بخش قابل توجهی از بیماران T2DM همچنین به بیماری کبد چرب غیرالکلی مبتلا هستند. با این حال، مطالعاتی که ارتباط آن‌ها با CVD را بررسی می‌کنند، نتایج متفاوتی را ارائه داده اند. در حالی که برخی هیچ ارتباطی را نیافتند، برخی دیگر خطر دو برابری CVD را در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 مبتلا به NAFLD در مقایسه با بیماران بدون آن نشان دادند. علاوه بر این، مطالعات قبلی با طرح های مقطعی و حجم نمونه کوچک، دارای محدودیت هایی بودند.

برای رفع این شکاف، محققان با هدف ارزیابی خطر CVD و مرگ و میر ناشی از همه علل مرتبط باNAFLD  در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2با استفاده از یک رویکرد طولی مبتنی بر جمعیت در مقیاس بزرگ، این مطالعه را انجام دادند.

در مورد این مطالعه

در این مطالعه ی کوهورت ملی از داده‌های پایگاه اطلاعات ملی سلامت مرتبط با برنامه ی غربالگری سلامت ملی استفاده شد. معیارهای خروج شامل سن ≤ 20 سال، مصرف بیش از 30 گرم الکل در روز، داده های از دست رفته، یا سابقه دیابت نوع 1، هپاتیت مزمن B و C، سیروز کبدی، کارسینوم هپاتوسلولار یاCVD  بود. علاوه بر این، بیمارانی که در طی یک سال از شروع مطالعه دچار CVD شده بودند، نیز از مطالعه خارج شدند.

در مجموع 7,796,763 شرکت‌کننده انتخاب شدند و نقطه پایانی شامل وقوع مرگ به هر علت، یا بیماری های قلبی عروقی تا 31 دسامبر 2018 بود. بیماری های قلبی عروقی شامل انفارکتوس میوکارد یا سکته مغزی ایسکمیک بود که از طریق بستری شدن در بیمارستان با ادعاهای مربوطه برای تصویربرداری رزونانس مغناطیسی مغز یا توموگرافی کامپیوتری تأیید شد. بیماران به مدت متوسط 8.13 سال پیگیری شدند.

داده های مربوط به اندازه گیری های آنتروپومتریک و پارامترهای آزمایشگاهی جمع آوری شد. فشار خون در حالت نشسته اندازه‌گیری شد و نمونه‌های خون وریدی ناشتا برای ارزیابی پارامترهای مختلف از جمله گلوکز، آنزیم‌های کبدی، پروفایل لیپیدی و سطح کراتینین گرفته شد. علاوه بر این، نرخ فیلتراسیون گلومرولی تخمین زده شد.

اطلاعات در مورد عوامل سبک زندگی مانند سیگار کشیدن، مصرف الکل، ورزش منظم و وضعیت اجتماعی-اقتصادی از طریق یک پرسشنامه ی استاندارد که توسط شرکت کنندگان پاسخ داده شده بود، به دست آمد. روش‌های آماری شامل مدل‌های مخاطرات متناسب کاکس تنظیم شده برای عوامل مختلف، منحنی‌های بقای کاپلان-مایر و تحلیل‌های زیرگروهی بود.

نتایج و بحث

در بین شرکت کنندگان، 6.49 درصد از افراد، به دیابت نوع 2 مبتلا بودند. NAFLD درجه 1 و 2 به ترتیب در 22.04% و 11.11% از شرکت کنندگان یافت شد. نسبت بالاتری از بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 در مقایسه با افراد بدون دیابت نوع 2 به NAFLD درجه 2 (26.73٪) و NAFLD درجه 1(34.06%) مبتلا بودند. در میان شرکت‌کنندگان مبتلا به T2DM، 6.77 درصد به بیماری های قلبی عروقی مبتلا بودند و حدود 8.38 درصد از شرکت‌کنندگان فوت کردند. در مقابل، در بین افراد بدون دیابت نوع 2، 2.24٪به بیماری های قلبی عروقی مبتلا بودند و حدود 2.71٪ از شرکت کنندگان فوت کردند.

میزان بروز CVD، انفارکتوس میوکارد، سکته مغزی ایسکمیک و مرگ و میر ناشی از همه علل همگام با تشدید NAFLD افزایش یافت و در بیماران مبتلا به T2DM بیشتر از بیماران بدون آن بود. نسبت خطر برای این پیامدها نیز با NAFLD درجه 1 و 2 در مقایسه با عدم ابتلا به NAFLD، بدون توجه به وضعیت دیابت نوع 2، بالاتر بود. علاوه بر این، خطر مطلق پنج ساله برای این پیامدها با شدت NAFLD، به ویژه در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 افزایش یافت. تفاوت خطر برای CVD، انفارکتوس میوکارد، سکته مغزی ایسکمیک، و مرگ به هر علتی بین افراد بدون NAFLD و افراد مبتلا بهNAFLD  درجه 2 بیشتر از افراد بدون NAFLD و افراد مبتلا به NAFLD درجه 1 بود. همچنین، این تفاوت های خطر در بیماران مبتلا بهT2DM در مقایسه با افراد بدون دیابت نوع 2بیشتر بود.

بیماری کبد چرب غیرالکلی با افزایش خطر بیماری قلبی عروقی، انفارکتوس میوکارد، سکته مغزی ایسکمیک و مرگ به هر علت در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 و افراد بدونT2DM مرتبط بود(p<0.001).در میان بیماران مبتلا به NAFLD، افراد مبتلا به NAFLD درجه 2 ، بالاترین خطر را داشتند و به دنبال آن افراد مبتلا به NAFLD درجه 1 قرار داشتند.

علاوه بر این، میزان بروز CVD، انفارکتوس میوکارد، سکته مغزی ایسکمیک و مرگ به هر علتی به‌طور متوالی از افراد بدون NAFLD به NAFLD درجه 1 و NAFLD درجه 2 در تمام گروه‌های سنی افزایش یافت، و با نرخ‌های بالاتری در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2مشاهده شد.

محدودیت های این مطالعه شامل استفاده از شاخص کبد چرب برای تعریف NAFLD، عدم ارزیابی تفاوت در هموگلوبین گلیکوزیله و تغییرات در داروهای دیابت، تعمیم پذیری محدود به قومیت های دیگر و ناتوانی در ارزیابی فیبروز کبدی بود.

نتیجه گیری

محققان نتیجه گیری کردند که بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 و حتی بیماری کبد چرب غیرالکلی خفیف در معرض خطر بیشتری برای بیماری های قلبی عروقی و مرگ ناشی از همه علل هستند. فاصله خطر بین عدم ابتلا به  NAFLDو ابتلا به NAFLD درجه 1 یا 2 در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 بیشتر از بیماران بدون  دیابت نوع 2 است. این یافته ها بر نیاز به غربالگری و پیشگیری از NAFLD در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 برای کاهش خطرات قلبی عروقی و مرگ و میر بعدی تأکید می کند.

منبع:

https://www.news-medical.net/news/20240216/Risk-of-non-alcoholic-fatty-liver-disease-for-cardiovascular-disease-and-all-cause-death-in-patients-with-type-2-diabetes-mellitus.aspx